Ομιλία Μπουτάρη σε εκδήλωση της ΔΗΜ.ΑΡ στα Ιωάννινα

@Ιωάννινα 15 Οκτωβρίου 2011

θα ήθελα καταρχάς να ευχαριστήσω την τοπική οργάνωση Ιωαννίνων για την πρόσκληση να μιλήσω, μαζί με άλλους συναδέλφους μου, στη σημερινή ημερίδα σας για την Αυτοδιοίκηση. Θέλω, όμως, να επισημάνω και την άψογη συνεργασία μου με όλα τα στελέχη της «Δημοκρατικής Αριστεράς», του κόμματος που από τους πρώτους στήριξαν και στηρίζουν με ειλικρίνεια και ανιδιοτέλεια τη δύσκολη αλλά ενδιαφέρουσα προσπάθειά μας «να αλλάξουμε την πόλη».

Δεν θα σας έλεγα κάτι πρωτότυπο διαπιστώνοντας ότι η χώρα βρίσκεται σε βαθιά κρίση, που ταλαιπωρεί ιδιαίτερα τους φτωχούς και τους αδύναμους.

Οι αλλεπάλληλες μειώσεις εισοδημάτων, οι φοροεπιδρομές, τα χαράτσια και η πρόσφατη εφεύρεση της εργασιακής εφεδρείας, δημιουργούν πολυπληθή στρώματα της κοινωνίας που δεν μπορούν πια να ανταποκριθούν σε στοιχειώδεις ανάγκες επιβίωσης ή εξυπηρέτησης των υποχρεώσεών τους. Ένα γενικευμένο κλίμα ανασφάλειας δηλητηριάζει την κοινωνία.

Ο κόσμος ξέρει και καταλαβαίνει. Και γι’ αυτό απαξιώνει το πολιτικό/κομματικό σύστημα αλλά δεν αφήνει έξω τον κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα και τις συντεχνίες του δημοσίου. Οι πρόσφατες ανέξοδες και παράνομες καταλήψεις σε εγκαταστάσεις καθαριότητας και οι επιθέσεις κατά δημάρχων από ένα μέρος της συνδικαλιστικής ηγεσίας των εργαζομένων στην καθαριότητα και, κυρίως, τα βουνά των σκουπιδιών στους δρόμους δεν είναι, πιστεύω, το καλύτερο "όπλο" διεκδίκησης δίκαιων πολλές φορές αιτημάτων. 

Ας έρθουμε τώρα στο ειδικότερο θέμα μας. 

Η Αυτοδιοίκηση, καλείται υπό αυτές τις δύσκολες συνθήκες να εφαρμόσει τις δομικές αλλαγές που προκύπτουν από τον “Καλλικράτη” -με τα καλά του και τις αδυναμίες του-, ενώ συγχρόνως η κρίση έβγαλε στην επιφάνεια όλα όσα η ίδια η αυτοδιοίκηση αλλά και η πολιτεία έκρυβαν για χρόνια κάτω από το χαλί.

Η δική μας δουλειά, η δουλειά της Αυτοδιοίκησης, δεν είναι η εύκολη καταγγελία, η παρότρυνση στην παρανομία και στη βία. Ποτέ η γενική ανομία και η ακύρωση των θεσμών -έστω αυτών των κουτσουρεμένων που έχουμε- δεν οδήγησε σε όφελος των εργαζομένων, των φτωχών και των αδύναμων.

Ο δήμος δεν μπορεί να πει “δεν χρωστάω, δεν πληρώνω”. Οφείλει, για να είναι σοβαρός και αξιόπιστος, όταν χρωστάει, να κόψει τον λαιμό του και να βρει λεφτά να πληρώσει τους εργαζόμενους και τις υποχρεώσεις του. Εμάς, το σύνθημά μας πρέπει να είναι: “Δεν σπαταλάμε, δεν χρεωνόμαστε, πληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας”.

Οι πολίτες αντιλαμβάνονται τη δύσκολη κατάσταση και δεν περιμένουν από την αυτοδιοίκηση να συνεχίσει να κάνει έργα, κοινωνικές παροχές ή πολιτιστικές εκδηλώσεις με τους πριν το 2010 ρυθμούς.

Όμως, εμείς οφείλουμε να διατηρήσουμε ένα επίπεδο λειτουργίας των δήμων μας, δηλαδή:

- Να συντηρουμε αξιοπρεπώς βασικές υπηρεσίες που χρησιμοποιεί καθημερινά ο πολίτης.

- Να δώσουμε ιδιαίτερο βάρος στις  κοινωνικές υποδομές σε μια κοινωνία που ο ιστός της διαβρώνεται και η φτώχια περνάει σε όλο και περισσότερα στρώματα. 

- Να διεκδικήσουμε από την πολιτεία προγράμματα για να πάρουν ανάσα οι πιο σκληρά δοκιμαζόμενες κατηγορίες πολιτών.

- Να διαφυλάξουμε την εμπιστοσύνη που ακόμη δείχνουν οι πολίτες στην αυτοδιοίκηση και να δημιουργήσουμε στις πόλεις δίκτυα αλληλεγγύης και εθελοντισμού.

- Να πείσουμε τον πολίτη για την ανάγκη όλο και μεγαλύτερης διαφάνειας στα πράγματα της πόλης και να εμβαθύνουμε τη δημοκρατία και τη λαϊκή συμμετοχή.  

- Να εξηγήσουμε στους εργαζόμενους στους δήμους ώστε να τους γίνει συνείδηση ότι ο καλύτερος τρόπος να διαφυλάξουν τη δουλειά τους είναι να προσφέρουμε αξιοπρεπείς υπηρεσίες στους δημότες μας, ότι είμαστε στη διοίκηση και στις υπηρεσίες για τη γρήγορη και αποτελεσματική εξυπηρέτηση του πολίτη και για κανέναν άλλον λόγο. 

- Να προστατεύσουμε με κάθε τρόπο το εισόδημα των δημοτών μας σε τοπικό επίπεδο και να συμβάλουμε στην τοπική ανάπτυξη.

Η αυτοδιοίκηση δεν είπε στους πολίτες “λεφτά υπάρχουν”, δεν υποσχέθηκε μεγάλα έργα και προσλήψεις αλλά οικονομία, νοικοκύρεμα, ρυθμίσεις και -αν είναι δυνατό- δημιουργία θέσεων εργασίας. Στη Θεσσαλονίκη ξεκινήσαμε μια σοβαρή προσπάθεια για την προσέλκυση επενδύσεων και εισοδημάτων μέσω τουρισμού και έχουμε τα πρώτα, όχι θεαματικά, αλλά αισιόδοξα αποτελέσματα. Σχεδιάζουμε ακόμη και τη μείωση των δημοτικών τελών παράλληλα με τη βελτίωση των υπηρεσιών προς τον πολίτη με το νοικοκύρεμα των οικονομικών και με τον οργανισμό που ολοκληρώνουμε σύντομα.

Δεν κάνουμε θαύματα αλλά εντείνουμε τις προσπάθειες. Η πόλη, πάντως, άρχισε να αλλάζει, όπως υποσχεθήκαμε, και θα πάρει βαθιά ανάσα. 

Να πω και κάτι άλλο, που θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό:

Σε μια σειρά μεγάλων πόλεων και δήμων, όπως και στον δικό σας με τον Φίλιο, οι πολίτες εμπιστεύτηκαν ψηφοδέλτια και δημάρχους με μεγάλα περιθώρια αυτονομίας, με φρέσκες μεταρρυθμιστικές ιδέες και αξιόλογους ανθρώπους.

Δημιουργούνται, έτσι, ευνοϊκές συνθήκες για ριζική αλλαγή του αυτοδιοικητικού τοπίου. Αυτές οι νέες δυνάμεις καλούνται να αξιοποιήσουν αλλά και να υπερβούν προς όφελος της κοινωνίας τις δυνατότητες που δίνει το νέο θεσμικό πλαίσιο. Και μέσα από το παράδειγμα της καλής διοίκησης, της θέσπισης και υλοποίησης εφαρμόσιμων κανόνων, της αποκέντρωσης και της συμμετοχής να επιχειρήσουν την αλλαγή της νοοτροπίας στο πώς κατοικούνται και πώς αναπτύσσονται οι πόλεις, πώς παρέχονται οι υπηρεσίες ποιότητας, πώς ρυθμίζονται οι σχέσεις των πολιτών με τη διοίκηση, πώς θεσμοθετούνται και τηρούνται οι κανόνες συμβίωσης και αλληλεγγύης με το οικείο αλλά και με το διαφορετικό. Τελικά, πώς εξανθρωπίζεται η ζωή στην πόλη.

Η αυτοδιοίκηση, βέβαια, δεν θα λύσει τα προβλήματα του χρέους και των ελλειμμάτων, ούτε και θα γίνει κόμμα στη θέση των κομμάτων. Μπορεί, όμως, να συμβάλει καταλυτικά στη βιώσιμη τοπική ανάπτυξη, στη συνοχή του κοινωνικού ιστού των πόλεων αλλά και στην αποκατάσταση της χαμένης αξιοπιστίας των δημοκρατικών θεσμών.

Η δυναμική από τις κοινωνικές διεργασίες που οδήγησαν στην εκλογή ή στην ενδυνάμωση ακηδεμόνευτων μεταρρυθμιστικών σχημάτων το 2010 δεν πρέπει να χαθεί. 

Πρέπει να πολλαπλασιαστούν πρωτοβουλίες, που συνιστούν ελπίδα για μια νέα αντίληψη και έναν νέο ρόλο της Αυτοδιοίκησης, όπως αυτή που ξεκίνησε πρόσφατα από τη Θεσσαλονίκη και συνεχίστηκε στην Αθήνα, όπου συναντηθήκαμε και ανταλλάξαμε απόψεις δήμαρχοι μεγάλων πόλεων/δήμων με ευρεία κοινωνική και πολιτική στήριξη. Ο Καμίνης, ο Φίλιος, ο Σκοτινιώτης, ο Ιωακειμίδης κι αυτός που σας μιλάει αποφασίσαμε να συνεχίσουμε αυτή την προσπάθεια ως διακριτή φωνή στην Τ.Α. και θέλουμε κι άλλους μαζί μας. Ο Γιάννης Δημαράς της Πάτρας είναι ένας από τους πρώτους που θέλουμε να έρθει στην παρέα μας

Τελειώνω λέγοντας ότι  η Αυτοδιοίκηση ανταποκρινόμενη στην ανάγκη για δημοκρατική και κοινωνικά δίκαιη διέξοδο από την κρίση, οφείλει να αναλάβει ενωτικές και αξιόπιστες πρωτοβουλίες, που θα υπερβαίνουν στενές κομματικές περιχαρακώσεις διατυπώνοντας σαφές πολιτικό και διεκδικητικό πλαίσιο με όραμα και σχέδιο. Η Αυτοδιοίκηση οφείλει να προσπαθήσει, γιατί μπορεί να πετύχει. Η κοινωνία τη χρειάζεται στα δύσκολα.